алтын аҡса менән түләү

червонное золото — саф алтын

покупать золото — алтын нәмәләр һатып алыу

платить золотом — алтын аҡса менән түләү

золото человек — алтын кеше

белое золото — аҡ алтын (мамыҡ)

на вес золота — алтын хаҡына, алтынға тиң

купаться в золоте — алтынға күмелеү

чёрное золото — ҡара алтын (нефть)

золотое кольцо — алтын балдаҡ

золотой слиток — алтын ҡойолма

золотой рубль — алтын (бер) һумлыҡ

золотой песок — алтынлы ҡом

золотые кудри — алтын бөҙрә сәс

золотые слова — алтын һүҙҙәр

золотой характер — алтын холоҡ

золотые дни — бәхетле көндәр

золотая моя — алтыным минең

золотая молодёжь — кәйеф-сафа ҡороп йәшәүсе йәштәр

золотая осень — алтын көҙ (һары япраҡлы, ҡояшлы көҙ)

золотая свадьба — алтын туй (бергә йәшәүҙең илле йыллығы)

золотая середина — урталыҡ (аҡыл менән уйлап эш итеү хаҡында)

золотое дно — бик төшөмлө урын, Эндрәй ҡаҙнаһы

золотой век — алтын дәүер (фәндең, сәнғәттең сәскә атыу осоро)

золотой дождь — ҙур табыш, төшөм

золотой мешок — алтын һандыҡ (бик бай кеше)

золотой фонд: — 1) алтын фонд (дәүләттең алтын һ.б. хазиналары)

2) бик ҡәҙерле (кешеләр төркөмө һ.б., мәҫ., әҙәбиәт, сәнғәт эшмәкәрҙәре); золотые руки — алтын ҡулдар (оҫталар)

золотых дел мастер — алтын оҫтаһы, зәргәр

обещать (сулить) золотые горы — алтын тауҙар вәғәҙә итеү (артыҡ күпкә ышандырыу)

определить вес — ауырлығын билдәләү

прибавить в весе — ауырлығын арттырыу

весом в пять килограммов — биш килограмм ауырлығында

имеющий вес в обществе — йәмғиәттә абруйы булған

на вес золота — алтын бәрәбәренә, алтын хаҡына (бик ҡиммәтле, бик ҡәҙерле)

живой вес — тереләй ауырлыҡ

удельный вес — тотҡан урыны

чистый вес — саф ауырлыҡ

вес брутто — брутто ауырлығы (һауыты, төргәге менән бергә тауар, аҙыҡ ауырлығы)

вес нетто — нетто ауырлығы, үҙ ауырлығы

белый снег — аҡ ҡар

белая бумага — аҡ ҡағыҙ

белые облака — аҡ болоттар

белый халат — аҡ халат

покрасить в белый цвет — аҡҡа буяу

белые волосы — етен төҫлө сәс

белая раса — аҡ тәнле раса

белый хлеб — аҡ икмәк

белый офицер — аҡ офицер

белый террор — аҡтар терроры

Белая армия — Аҡ армия

играть белыми — аҡтар менән уйнау

белый медведь — аҡ айыу

белый гриб — аҡ бәшмәк

полевица белая — аҡ ҡондораҡ

кувшинка белая — аҡ томбойоҡ

тополь белый — аҡ тирәк

марь белая — аҡ алабута

акация белая — аҡ сәрүәр

донник белый — аҡ ҡандала үләне

белая ворона — ала ҡарға (башҡаларҙан берәй яғы менән айырылып торған кешегә ҡарата)

белый билет — аҡ билет (сәләмәтлеге насар булыу сәбәпле, хәрби хеҙмәттән азат ителеү хаҡындағы документ)

белая горячка — аҡ биҙгәк (алкоголиктарҙа була торған психик ауырыу)

белая баня — аҡ мунса

белая кость ирон. — аҡһөйәк (юғары ҡатлам кешеһе)

Белая олимпиада — Аҡ олимпиада

белое золото — аҡ алтын (мамыҡ)

белое мясо — аҡ ит (быҙау йәки тауыҡ, күркә ите)

белый уголь — аҡ күмер (һыу көсө тураһында)

белые пятна — аҡ таптар (бер ҙә тикшерелмәгән йәки аҙ тикшерелгән райондар)

белые стихи — аҡ шиғырҙар (рифмаһыҙ шиғырҙар)

белый свет — яҡты донъя

среди (средь) бела дня — көпә-көндөҙ

доводить до белого каления — ҡанға тоҙ һалыу, ҡанды ҡыҙҙырыу, шартлар хәлгә еткереү

принимать белое за чёрное — аҡты ҡара тиеү, аҡты ҡара итеп күреү

крепкая водка хим. — азот кислотаһы

царская водка хим. — алтын иреткес (тоҙ кислотаһы менән азот кислотаһы ҡушымтаһы)

заложить руки за спину — ҡулды артҡа ҡуйыу

заложить мину — мина ҡуйыу

в человеке заложены большие возможности — кешегә ҙур мөмкинлектәр һалынған

заложить основу (фундамент) чего — ниҙеңдер үҫешенә нигеҙ һалыу

заложить (залить) за галстук прост. — ныҡ ҡына төшөрөү (араҡы эсеү)

заложить куда-то книгу и забыть — китапты ҡайҙалыр һалыу һәм онотоу

заложить корма — аҙыҡ һалыу

заложить зерно на семена — орлоҡҡа иген һалыу

заложить нужную страницу — кәрәкле битте билдәләү

заложить окно кирпичом — тәҙрәне кирбес менән көпләү

заложить дом — йортҡа нигеҙ һалыу

заложить памятник — һәйкәлгә нигеҙ һалыу

грудь заложило — күкрәк ҡыҫа

уши заложило — ҡолаҡ тондо

заложить лошадей — аттарҙы егеү

заложить золотое кольцо — алтын балдаҡты залогка һалыу

запас товаров — тауар һаҡламы

запасы нефти — нефть һаҡламы

золотой запас — алтын һаҡламы

шить с запасом — запас менән тегеү

лейтенант запаса — запастағы лейтенант

уволить в запас — запасҡа ебәреү

про запас — һаҡлыҡ өсөн, кәрәк була ҡалһа тип

запас слов — һүҙ байлығы

искать брод — кисеү эҙләү

искать золото — алтын эҙләү

искать защиты — яҡлау эҙләү

искать справедливость — ғәҙеллек эҙләү

искать вчерашний день — бушҡа ваҡыт уҙғарыу, юҡты эҙләү

искать глазами кого-что — күҙ менән эҙләү, күрергә тырышыу

берәй һүҙҙең йәки әйтемдең мәғәнәһен киңәйтеп, һүҙбәйләнеш менән аңлатыу, мәҫ., нефть урынына — ҡара алтын

берәй һүҙҙең йәки әйтемдең мәғәнәһен киңәйтеп, һүҙбәйләнеш менән аңлатыу, мәҫ., нефть урынына — ҡара алтын

правая рука — уң ҡул

левая рука — һул ҡул

одна рука — һыңар ҡул

тыльная сторона руки — ҡул һырты

кисть руки — ҡул осо

мозолистые руки — һөйәлле ҡулдар

держать за руку — ҡулдан тотоу

вести под руку кого-л. — ҡултыҡлап алып барыу

идти под руку с кем-л. — ҡултыҡлашып барыу

мало свободных рук — эшсе ҡулдар әҙ

неразборчивая рука — таный алмаҫлыҡ яҙыу

это не моя рука — был минең ҡулым түгел

нужна твёрдая рука — талапсан хужа кәрәк

у него в верхах своя рука — юғарыла уның таянысы бар

золотые руки — алтын ҡулдар, оҫта ҡуллы

правая рука — уң ҡанаты (ҡулы) иң яҡшы ярҙамсы

голыми руками — ҡоро ҡул менән, ҡоралһыҙ-ниһеҙ

в руках — ҡулында булыу

на руку — уңайлы, файҙалы

на руках — ҡулда (янда) булыу

не рука — яраҡһыҙ, тура (тап) килмә

сплав меди с золотом — баҡыр менән алтын иретмәһе

сплав брёвен — бүрәнә ҡыуыу

заниматься старательством — старателлек менән шөғөлләнеү

чистая комната — таҙа бүлмә

чистая посуда — таҙа һауыт-һаба

чистое полотенце — таҙа таҫтамал

чистая отделка — ентекле эшләнгән биҙәк

чистое поле — буш ялан

чистое небо — аяҙ күк

чистый лист бумаги — таҙа ҡағыҙ бите

чистое золото — саф алтын

чистый спирт — таҙа спирт

чистый воздух — саф һауа

чистая порода — саф тоҡом

чистый голос — асыҡ тауыш

чистое произношение — асыҡ әйтелеш

чистые люди — намыҫлы кешеләр

чистая любовь — саф мөхәббәт

чистые побуждения — саф ниәттәр

чистая прибыль — саф табыш

чистый вес — саф ауырлыҡ

чистый вздор — тулыһынса сафсата

чистая случайность — ысын осраҡлылыҡ

чистое искусство — саф сәнғәт (эстетик йүнәлеш)

чистый пар — ҡара (таҙа) пар

чистой (чистейшей) воды — бөтә торошо менән, асыҡтан-асыҡ күренеп торған, ысын

от чистого сердца — ихлас (ысын) күңелдән, бөтә йөрәктән

принять за чистую монету — ысынға алыу

курсы кройки и шитья — бесергә һәм тегергә өйрәтеү курстары

незаконченное шитьё — тегелеп бөтмәгән әйбер

золотое шитьё — алтын менән сигелгән биҙәк